Pokolenia ogrodników przez wieki opracowywały receptury wyciągów, naparów, wywarów i sfermentowanych roztworów (gnojówek) z roślin skutecznych przeciwko rozmaitym chorobom i szkodnikom roślin. Własnoręcznie przygotowywane opryski mają tę zaletę, że owoce, czy warzywa można zbierać już po dwóch trzech dniach od zabiegu, a ponadto nie są szkodliwe dla środowiska. Należy jednak pamiętać, że działanie roślinnych „domowych” leków nie jest tak silne, jak gotowych biopreparatów, czy tym bardziej środków chemicznych. Używać ich należy głównie zapobiegawczo, gdyż z rozległą infekcją, czy masowym atakiem szkodników mogą sobie nie poradzić. Poniżej kilka receptur najpopularniejszych środków ochrony roślin do samodzielnego przygotowania:
Wyciąg z czosnku
Pomagający zwalczać szkodniki – mszyce, połyśnicę marchwiankę, wielkopąkowca porzeczkowego, przędziorki – i leczący liczne choroby bakteryjne oraz grzybowe.
Rozetrzeć 200 g ząbków czosnku, zalać 10 litrami wody i odstawić na 4 dni. Preparat ten można też odstawić tylko na dobę, a następnego dnia gotować przez 30 minut. Stosować jako oprysk.
Ferment z czosnku wzmacniający rośliny i zapobiegający chorobom grzybowym.
75 g roztartych ząbków czosnku lub 500 g świeżych liści i łusek zalać 10 litrami wody i odstawić na ok. 10 dni. Stosować po rozcieńczeniu w stosunku 1:10 do podlewania. Nierozcieńczony może służyć jako oprysk przeciwko połyśnicy marchwiance.
Wyciąg z aksamitki
Odstraszający mszyce.
Kilogram suszonych roślin moczyć przez 48 godzin w 10 litrach ciepłej wody. Opryskać drzewa w razie ataku szkodników.
Wywar z aksamitki do zaprawiania cebul i korzeni rozsad, zapobiegający zgorzeli.
Pół kilograma suszonych roślin gotować przez 30 minut w 3 litrach wody.
Wyciąg z czarnego bzu przeciwko gąsienicom i mszycom.
Kilogram świeżych lub 200 g suszonych liści i kwiatów moczyć przez 24 godziny w 10 litrach wody. Przed użyciem rozcieńczyć w stosunku 1:10. Można stosować jako oprysk i do podlewania.
Ferment z czarnego bzu
Odstraszający krety i nornice.
Kilogram świeżych lub 200 g suszonych liści i kwiatów zalać 10 litrami wody i odstawić na 5 dni do fermentacji. Wlewać bezpośrednio do nor.
Wyciąg z cebuli przeciwko mszycom, miodówkom, skoczkom i przędziorkom.
200 g łusek cebuli gotować przez pół godziny w 10 litrach wody. Do zastosowania jako oprysk.
Wywar ze skrzypu polnego
Leczący mączniaka prawdziwego i rzekomego oraz rdzę i kędzierzawość liści brzoskwini.
Kilogram świeżego lub 200 g suszonego skrzypu zalać 10 litrami wody i gotować przez pół godziny. Do zastosowania jako oprysk.
Wyciąg z piołunu przeciwko mszycom, mrówkom, gąsienicom bielinka kapustnika, przędziorkom.
300 g świeżego piołunu lub 30 g suszonego moczyć przez 12 godzin w 10 litrach wody. Stosować nierozcieńczony do opryskiwania lub podlewania.
Napar z piołunu przeciwko połyśnicy marchwiance, śmietce cebulance, owocówce jabłkóweczce i chorobom grzybowym.
300 g świeżego piołunu lub 30 g suszonego gotować przez pół godziny w 10 litrach wody. Do zastosowania jako oprysk.
Wyciąg z tytoniu
Przeciwko mszycom, przędziorkom, miodówkom, mączlikowi i wciornastkom.
Kilogram tytoniu (może również pochodzić z najtańszych papierosów) zaparzyć 10 litrami wrzącej wody i zostawić na 24 godziny. Stosować jako oprysk po rozcieńczeniu w stosunku 1:2. Uwaga – jest to jeden z nielicznych preparatów naturalnych, dla którego trzeba zachować siedmiodniowy okres karencji, gdyż na roślinach mogą pozostać szkodliwe substancje nikotynopochodne. Rośliny przed spożyciem należy bezwzględnie i dokładnie umyć.
Wywar z wrotyczu
Zwalczający szkodniki – pchełki, rośliniarki, mączlika szklarniowego, mrówki, kwieciaki, roztocza truskawkowe i opuchlaka truskawkowca.
Pół kilograma zmielonego, świeżego wrotyczu lub 75 g suszonego moczyć w 10 litrach wody przez pół godziny. Stosować w formie oprysku.
Wyciąg z krwawnika pospolitego
Zapobiegający chorobom – mączniakowi prawdziwemu, brunatnej zgniliźnie drzew pestkowych, plamistości liści drzew pestkowych, moniliozie i kędzierzawości liści brzoskwini.
Kilogram świeżego lub 100 g suszonego krwawnika zalać 10 litrami wody i zostawić na 24 godziny. Stosować jako oprysk w okresie kwitnienia drzew.
Wywar z krwawnika
Przeciwko mszycom, miodówkom, larwom pluskwiaków i gąsienicom.
Kilogram świeżego lub 100 g suszonego krwawnika zalać 10 litrami wody i zostawić na 24 godziny. Następnego dnia gotować 30 minut. Stosować jako oprysk.
Wyciąg z mniszka lekarskiego
Przeciwko mszycom, miodówkom i przędziorkom.
250 g zmielonych korzeni lub 400 g świeżych liści zalać 10 litrami wody na 3 godziny. Stosować jako oprysk i do podlewania.
Ferment z pokrzywy
Przeciwko mszycom, przędziorkom, misecznikom i tarcznikom.
Kilogram świeżych lub 200 g suszonych pokrzyw zalać 10 litrami wody i odstawić na 10 dni. Stosować jako oprysk po rozcieńczeniu w stosunku 1:10.
Ferment ze skrzypu polnego
Przeciwko mszycom, przędziorkom, misecznikom i tarcznikom.
Kilogram świeżego lub 200 g suszonego skrzypu zalać 10 litrami wody i odstawić na 5 dni. Stosować jako oprysk po rozcieńczeniu w stosunku 1:50.
